Schouderpijn
Schouderklachten zijn samen met nek- en rugklachten de meest voorkomende gewrichtsklachten in Nederland. De klachten die voorkomen zijn bewegingsbeperking, krachtverlies, pijn en uitstralende pijn in de hand of arm. Schouderpijn is vervelend, omdat de dagelijkse bezigheden er steeds meer door kunnen worden verstoord.
Voorbeelden van dagelijkse belemmeringen zijn het aantrekken van kleding of het kammen van het haar. Dit kan als pijnlijk worden ervaren omdat bewegingsmogelijkheden van de schouder beperkt zijn. De klachten hoeven niet alleen overdag parten te spelen, want ook ’s nachts kunnen de klachten leiden tot pijn en daardoor slaapgebrek.
Inhoud
Oorzaken
- Schouderklachten ontstaan meestal door overbelasting. Dit kan irritaties en ontstekingen in de schouder veroorzaken. Bijvoorbeeld door werk waarbij de armen veel boven schouderhoogte zijn. Ook langdurige ongebruikelijke en fysiek zware werkzaamheden kunnen de klachten veroorzaken.
- Door het maken van niet gebruikelijke bewegingen kunnen eveneens (acute) schouderklachten optreden. De schouder kan bijvoorbeeld uit de kom schieten (luxatie).
- De klachten kunnen daarnaast een gevolg zijn van een langdurige verkeerde houding aan bijvoorbeeld een computerwerkplek.
- Schouderklachten komen ook voor bij stress- en spanningsgerelateerde klachten. Bijvoorbeeld door spanningen op het werk of thuis.
Het kan zijn dat de precieze oorzaak onduidelijk blijft. Maar neem bij schouderpijn altijd goed de belasting van uw schouder door met uw behandelend arts of therapeut. Zowel de belasting thuis op het werk en tijdens het sporten. Door de oorzaak te weten kan men de pijn het beste gericht behandelden.
Symptomen Schouderpijn
De pijnklachten komen voornamelijk in en rond de schouder voor. Uitstraling naar de nek, arm, schouderbladen en hand is mogelijk. De pijn kan zowel optreden bij het bewegen van de arm als bij het stilhouden van de arm. Bij het bewegen kan het opzij tillen van de arm pijnlijk zijn.
Ook kan de schouderpijn ’s nachts aanhouden, omdat liggen op de schouders pijnlijk is.
Afhankelijk van de oorzaak kan de pijn plotseling of geleidelijk ontstaan.
Soorten Schouderklachten
- Slijmbeursontsteking schouder (Bursitis)
- Arm uit de kom (Schouderluxatie)
- Zenuwontsteking in de schouder
- Peesontsteking in de schouder
- Artrose van het schoudergewricht
- Frozen shoulder
- RSI schouderklachten
De twee laatste klachten lichten wij onderstaand verder toe.
Frozen shoulder
Iemand met een frozen shoulder kan zijn of haar schouder en arm slecht gebruiken. Het draaien van de arm gaat moeilijk door een tekort aan bewegingsruimte in het gewricht. Ook tillen gaat moeilijk en vaak is er sprake van pijn. Er treedt bij een frozen shoulder pijn op in de schouder en/of de arm die hevig kan zijn.
Ontstaan van een frozen shoulder
Als een frozen shoulder ontstaat raakt het kapsel (dat bestaat uit verbindingsweefsel en het gewricht omgeeft) ontstoken. Het kapsel speelt een essentiële rol bij de bewegingsmogelijkheden van het gewricht. Door de ontsteking ontstaan in het kapsel verklevingen. Door de verklevingen van het kapsel, dat zich rond de gewrichtsoppervlakken en het gewricht bevindt, ontstaat bewegingsbeperking van het schoudergewricht.
Het gewrichtsvloeistof smeert het gewricht en voedt het gewricht en houdt deze beweeglijk. Maar de aanmaak van gewrichtsvloeistof neemt bij een frozen shoulder af. Hierdoor wordt de mogelijkheid tot herstellen beperkt.
Klachten bij een frozen shoulder
- Continue schouderpijn.
- Een steeds minder bewegelijk wordende schouder.
- Liggen op de schouder doet pijn.
- Draaibewegingen zijn bewerkt en het bewegen van de schouder in alle bewegingen doet pijn.
- Bij een stijve schouder neemt de pijn af, maar de bewegingsbeperking is blijvend.
De klachten kunnen dagelijkse activiteiten bemoeilijken. Soms wordt zelfs het poetsen van tanden of het kammen van het haar onmogelijk.
Oorzaak
Een frozen shoulder kan ontstaan na een ongeluk, na een schouderoperatie of na een slijmbeursontsteking. Daarnaast kan het een gevolg zijn van het langdurig stilhouden van de arm na een breuk. Ook kan een frozen shoulder spontaan ontstaan. In sommige gevallen is de oorzaak niet duidelijk.
Uit onderzoek is gebleken dat de aandoening vaker voorkomt bij vrouwen en meestal tussen het 40e en 70e leverjaar. Mensen met hartproblemen, schildklieraandoeningen of suikerziekte hebben een groter risico om primaire frozen shoulder te ontwikkelen. De reden waarom een frozen shoulder vaker voorkomt bij deze mensen is vooralsnog onduidelijk.
Beloop
Een frozen shoulder begint meestal onschuldig met een beetje pijn. Er zijn drie stadia:
1. Ontstekingsfase
Duur: twee tot soms negen maanden. Tijdens dit stadium kan de pijn hevig zijn. ’s Nachts neemt de pijn af. Bewegen is beperkt.
2. Verstijvingsfase
Duur: vier tot twaalf maanden. Optreden van stijfheid en het bewegingsverlies is groot. Pijn wordt minder hevig.
3. Herstelfase
Duur: vier tot twaalf maanden. Schouderfunctie verbetert. De stijfheid verdwijnt geleidelijk en de pijn vanzelf.
Behandeling
In de eerste fase wordt vaak de ontsteking en de pijn aangepakt. Dit wordt gedaan door middel van pijnstillende en ontstekingswerende medicatie. Relatieve rust moet zorgen voor verbetering. In de fases die volgen is het belangrijk om de beweeglijkheid terug te winnen door het doen van oefeningen.
Bij de tweede fase wordt aangeraden om de schouder binnen de pijngrens te bewegen. In de derde fasen kan de beweeglijkheid worden uitgebreid. Bij het doen van oefeningen kan ondersteuning van een fysiotherapeut nodig zijn.
Om de schouder rust en ondersteuning te geven kan een schouderbrace tijdens de behandeling nuttig zijn. Daarnaast kun je bijvoorbeeld met een body pillow zorgen dat je de schouder tijdens het slapen niet pijnlijk belast.
RSI schouderklachten
De meeste mensen met RSI hebben last van hun schouder of bovenarm. Bij deze schouderklachten kan het gaan om overbelasting van de diepe schouderspieren. Daarnaast kan er ook sprake zijn van een ontsteking. Zo kunnen de spierpezen van de schouder ontstoken zijn. Ook kan er sprake zijn van afknelling de bloedvaten en van de zenuwen van de arm of artrose van het schoudergewricht.
Vaak is de schouderpijn het gevolg van irritatie en afknelling van de spierpezen en slijmbeurs in de schouder. De irritatie zit tussen het schouderdak en de schouderkop. De ruimte tussen het schouderdak en de schouderkop wordt kleiner. De gevolgen van deze afknelling is vaak pijnlijk. Deze afknelling ontstaat door het aannemen van een bepaalde houding of het doen van een bepaalde beweging.
Werkplek
Mensen met schouderklachten kunnen de verkeerde houding hebben aangenomen bij een computerwerkplek. Omdat de armen zweven en niet ergens op steunen neemt de kans op afknelling toe. Ook wanneer het bureau waaraan gewerkt wordt, te hoog is of de stoel te laag is kunnen de klachten ontstaan. De stand van de armen is belangrijk, omdat de armen verder van de romp af staan en de druk op de schouders anders toeneemt.
Behandeling
De klachten kunnen worden behandeld door middel van fysiotherapie, ultrageluid of door een injectie van cortisone. Deze behandelingen kunnen zorgen voor een korte periode zonder pijn, maar de klachten komen vaak weer terug. Dit komt omdat de oorzaak van de pijn niet aangepakt wordt. Daarom is het van belang dat men zich niet alleen richt op het bestrijden van de pijn, maar ook op het vinden en bestrijden van de oorzaak van de pijn. Bijvoorbeeld het aanpassen van de werkplek of zithouding met een goed zitkussen of rugkussen. Zodat een gezonde ergonomische houding ontstaat.
Duur van de schouderpijn
Hoe lang iemand last heeft van schouderklachten is lastig te voorspellen. De duur van het herstel is afhankelijk van welke soort klacht het betreft en de ernst. Mensen met acute (plotselinge) schouderklachten zijn in de meeste gevallen binnen circa twee weken hersteld. Acute schouderklachten ontstaan meestal door het doen van een verkeerde beweging (sport) of overbelasting.
Maar schouderklachten kunnen ook enkele weken tot enkele maanden aanhouden. De helft van de mensen met langdurige schouderklachten is na een half jaar van de klachten verlost. Na een jaar is in totaal 60% van de mensen volledig hersteld.
Duren schouderklachten langer dan drie maanden, dan bestaat de kans dat de schouderpijn in een later stadium kan terugkeren. Om schouderklachten te voorkomen is het belangrijk om blootstelling aan risicofactoren zoveel mogelijk te voorkomen. Onderstaand leggen wij uit hoe je schouderpijn kan voorkomen.
Schouderpijn voorkomen
Vaak is het een zaak om overbelasting te voorkomen. Als je bijvoorbeeld als postsorteerder werkt maak je vaak dezelfde beweging, waardoor je last van schouderklachten krijgt. Dan kun je met je werkgever overleggen over afwisselende werkzaamheden.
Als je bij een computerwerkplek werkt is het belangrijk om een goede houding aan te nemen en zorgen dat je een goede (bureau)stoel hebt met armleuningen.
In andere gevallen kan het moeilijk zijn om schouderklachten te voorkomen. Door een verkeerde beweging te maken kunnen de klachten al optreden. Geef in ieder geval aandacht aan lichaamssignalen. Dat wil zeggen dat wanneer je schouderpijn voelt, je maatregelen moet nemen. Wanneer je daar te lang mee wacht en doorgaat met waar je mee bezig bent kunnen de klachten verergeren.
De schouder lange tijd niet gebruiken kan averechts werken omdat de schouder daardoor stijf wordt.
Schouderpijn behandelen
Wanneer naar de huisarts?
Als je ernstige schouderpijn hebt of als de klachten langdurig aanhouden kun je het best contact opnemen met een huisarts. Bij langdurige klachten kun je denken aan klachten die na twee weken niet minder worden. Bij de meeste mensen is de ergste schouderpijn binnen één tot twee weken verdwenen. Ook als je je zorgen maakt kun je het best contact opnemen met een huisarts.
Als het om een schouderontwrichting gaat neem dan ook contact op met een medisch specialist. Het is af te raden om een uit de kom is geschoten arm zelf terug op zijn plaats te brengen. Door dit wel zelf te doen kan er zenuwletsel ontstaan wanneer er een foutieve manoeuvre wordt gemaakt.
Neem daarnaast contact op met je huisarts indien:
- de klachten ondanks (zelf) genomen maatregelen niet verbeteren;
- de pijn (zeer) ernstig is;
- de pijn binnen twee weken niet is verminderd;
- je je zorgen maakt;
- de klachten telkens terugkomen.
Behandeling
Bij de keuze voor de juiste behandeling, is het belangrijk om te weten wat de oorzaak van de pijn is. In de meeste gevallen is een combinatie van fysiotherapie en rust voldoende voor genezing. Het inspuiten van corticoïden is bijvoorbeeld voor sommige mensen met schouderklachten een optie. Maar het is niet verstandig om deze behandeling uit te laten voeren zonder een precieze diagnose. Er zijn ook oefentherapieën mogelijk zoals Cesartherapie of Mensendieck-therapie.
Bij schouderklachten is het maken van (medische) foto’s bijna nooit nodig. Uit de foto’s komt de duidelijkheid over de oorzaak van de klachten meestal niet naar boven. In de meeste gevallen gaan schouderklachten vanzelf over. Als de klachten niet vanzelf weggaan kan oefentherapie helpen. Massages en behandelingen met warmte straling of ultrageluid kunnen vermindering van de klachten geven.
Schouderklachten die ontstaan door stress- en spanninggerelateerde kunnen door een psychosomatische oefentherapeut worden verholpen.
Bij herstel is het aan te raden om de schouder te blijven gebruiken.
Het nut van ijs en bepaalde zalven is niet bewezen. Behandelingen met elektrische prikkelstroom, warme straling, massages of behandelingen met ultrageluid kunnen de klachten verlichten. Deze behandelmethodes versnellen het herstel in de meeste gevallen echter niet.
Oppakken dagelijkse activiteiten
Vaak wordt aangeraden om de dagelijkse activiteiten op te pakken indien dat mogelijk is. Wel moet je proberen om de schouder zoveel mogelijk te ontlasten. Bewegingen die pijnlijk zijn en zware belasting van de schouder moet je zoveel mogelijk voorkomen.
Als je wacht tot de pijn volledig is verdwenen kan de schouder stijf aanvoelen en kan het lastiger worden om je arm weer gewoon te gebruiken. Een fysiotherapeut kan ondersteuning bieden om een oefenschema samen te stellen.
Als werk de oorzaak is van de schouderklachten, dan is het belangrijk dat dit bespreekbaar wordt gemaakt. Je kan in contact treden met je werkgever of een bedrijfsarts. Het kan nodig zijn om (tijdelijk) andere werkzaamheden uit te voeren. Zeker als de klachten langdurig aanhouden. Soms helpt het ook om goed en kritisch naar je werkhouding te kijken en deze zo nodig aan te passen.
Geneesmiddelen
De eerste twee weken kun je paracetamol gebruiken. Mocht dit niet helpen dan kun je pijnstillers met een ontstekingsremmende werking proberen. Deze geneesmiddelen kunnen wel bijwerkingen geven, zoals maagklachten.
Bij het gebruik van deze geneesmiddelen kan het verstandig zijn om met de laagste dosering te beginnen. Daarnaast is het verstandig om het gebruik hiervan te overleggen met uw arts of therapeut. Mensen ouder dan 70 jaar en mensen met hart-, nier en vaatproblemen moeten bijvoorbeeld oppassen met het gebruik van sommige pijnstillers.
Oefentherapie
Zoals aangegeven kun je bij een fysiotherapeut langsgaan voor een oefenschema. Een onderdeel van de oefeningen kan het gebruik van een schouderkoord zijn. Mochten de klachten langer dan twee weken aanhouden dan kan de huisarts adviseren om oefentherapie te proberen. Cesartherapie, Mensendieck-therapie of manuele therapie kan daarnaast ook door een specialist worden aanbevolen.
Schouderklachten oefeningen
Als je schouderklachten hebt is het belangrijk om de schouder te blijven bewegen. Beweeg je je schouder lange tijd niet dan bestaat de kans dat de schouder stijf wordt. Om het herstel te bevorderen is het niet verstandig om de schouder zwaar te belasten of veel bewegingen uit te voeren die de pijn verergeren. Onderstaand beschrijven we een aantal oefeningen die je kunt doen.
Voor de onderstaande oefeningen geldt: voer de oefeningen het liefst driemaal per dag uit. Herhaal de oefeningen enkele malen tot tien keer achter elkaar. Oefen vaak en kort in plaats van weinig en lang. Mocht je bij één of meerdere van de onderstaande oefeningen veel pijn ervaren, dan kun je het best een lichtere oefening of lichtere variant uitvoeren.
Oefening 1
Buig licht voorover en kijk naar de grond. Steun de niet aangedane arm op een stoel of tafel. Houdt de andere arm langs het lichaam.
- Zwaai de aangedane arm rustig naar voor en naar achter.
- Zwaai met de aangedane arm kringen. Begin met een kleine kring en probeer deze groter te maken. Zwaai zowel links- als rechtsom.
- Zwaai zijwaarts met de aangedane arm. Om het effect te vergroten kunnen je een boek gebruiken.
Oefening 2
Bij deze oefeningen heb je een hulpmiddel nodig. Bijvoorbeeld een stok of een bezemsteel.
- Breng het hulpmiddel al zittend met gestrekte arm (je handen in bovengreep) horizontaal omhoog.
- Ga met je benen licht gespreid staan en beweeg het hulpmiddel van rechts naar links. Probeer ook om het hulpmiddel op een zijwaartse manier licht omhoog te brengen.
- Probeer staand het hulpmiddel met een ondergreep in achterwaartse richting horizontaal omhoog te brengen en weer terug. Houdt het hulpmiddel met een ondergreep vast en strek je armen zo ver mogelijk omhoog.
- Houdt het hulpmiddel achter het lichaam en zwaai horizontaal rustig van links naar rechts en terug.
Pijn bij het uitvoeren van de oefeningen
Als je bij het doen van de oefeningen ernstige pijn ervaart is het beter om de oefeningen niet langer uit te oefenen. Ook als kleine bewegingen pijn doen kun je je schouder het best enige tijd rust geven. Het is wel belangrijk om je arm dagelijks een aantal te keer in een aantal richtingen te bewegen.