102.000 Nederlanders van 65 jaar en ouder belanden jaarlijks na een valpartij op de spoedeisende hulp (bron Loketgezondleven). Meer dan de helft verliest hierdoor (een deel van) zijn zelfstandigheid. Daarnaast komen ieder jaar ongeveer 3.849 personen van deze groep te overlijden aan de gevolgen van een val. In dit artikel behandelen wij het effect van valpreventie en wat u kunt doen om vallen te voorkomen.
Is het Risico op een Val te verkleinen?
Er zijn effectstudies die aantonen dat het valrisico bij ouderen effectief te verkleinen is. (Gillespie et al., 2012; Cameron et al., 2013; Karlson et al., 2013). Voor het beste effect moeten mensen zich eerst bewust zijn van het belang van valpreventie. Vervolgens gemotiveerd zijn en uiteindelijk daadwerkelijk de voor hen relevante valpreventie maatregelen nemen en blijven nemen.
Valgeschiedenis, valangst en loophulpmiddelengebruik, blijken volgens onderzoek gezamenlijk een goede inschatting te kunnen geven van de kans op een herhaalde val. Wanneer deze factoren niet aanwezig waren bleek de kans 9% op een herhaalde val. Bij aanwezigheid van alledrie is de kans 42%. Door middel van een valbeslisboom kan men de kans op een herhaalde val beter voorspellen. En door te zorgen dat deze factoren minder of geen rol meer spelen, kan de kans op herhaald vallen kleiner worden.
De onderstaande tips kunt u gebruiken om vallen te voorkomen. Omdat bij valpartijen vaak meerdere factoren een rol spelen, kunt u ook een combinatie van valpreventie tips toepassen.
Tips en Hulpmiddelen om vallen te voorkomen
1. Draag goede schoenen
Tijdens het lopen zijn de voeten en schoenen het fundament van het lichaam. Volgens onderzoek is de aanpak van voetproblemen en goed schoeisel een belangrijk onderdeel van valpreventie. U kunt hierbij denken aan het dragen van anti glij ijzers of schoenspikes tijdens ijzige omstandigheden. Ook podotherapie voor patiënten met een specifieke voetbeperking kan helpen.
Daarnaast geven schoenen met stroeve zolen en lage hakken de meeste steun. Ook moeten schoenen goed sluiten. Koop dus geen schoenen die te groot zijn en gebruik een vetersluiting in plaats van open schoenen.
2. Medicijngebruik
Vitamine D aanvulling: Vitamine D levert een bijdrage aan een betere fysieke prestaties. Zoals verbeterde botkwaliteit, spierkracht en balans.
Medicatiebewaking: Door het gebruik van medicijnen kunnen bijwerkingen optreden. Slaapmiddelen, antidepressiva of pijnstillers zorgen in sommige gevallen voor sufheid, verwardheid, duizeligheid en spierzwakte. Door deze bijwerkingen is er een verhoogde kans op vallen. Het is daarom belangrijk om met uw arts of verpleegkundige de bijwerkingen te bespreken.
3. Loophulpmiddel
Wanneer u slecht ter been bent of problemen hebt met het houden van uw balans dan kan een loophulpmiddel vallen voorkomen. U kunt hierbij denken aan een rollator, looprek of wandelstok. Deze hulpmiddelen zijn ervoor gemaakt om steun en stabiliteit te bieden. Voor een goed en veilig gebruik van deze hulpmiddelen is het belangrijk om de goede hoogte in te stellen. Daarnaast kan het ook verstandig zijn om goed te oefenen met het hulpmiddel, eventueel onder begeleiding van een therapeut.
Valpreventie hulpmiddelen ontwikkeld om u te helpen
Bij Orthocor vindt u meer dan 250 producten die uw dagelijks leven gemakkelijker en veiliger maken. Zodat u uw mobiliteit, woon- en werkcomfort vergroot.
4. Aanpassingen in huis/woonomgeving
- Badkamer: Gebruik ruwe vloertegels of anti slip stroken in uw badkamer. En gebruik geen losse schuivende kleedjes. In het bad of douche kunt u een antislip badmat of douchemat gebruiken. Daarnaast is er Anti-slip Tegelspray, dat iedere keramische tegelvloer onzichtbaar anti-slip maakt. Het voordeel van de anti-slip tegelspray is dat het zowel binnen als buiten te gebruiken is! Wandbeugels aan de muur zijn handig bij het in- en uitstappen en bij het gaan zitten of staan. Een douchestoel of badzit voorkomt vermoeide benen en wegglijden. Ook kan een stabiel badopstapje hulp bieden, als de instap in het bad of de douche hoog is.
- Obstakels: Zorg voor zo min mogelijk obstakels in uw huis. Zodat u, eventueel met loophulpmiddel, goed kan bewegen. Voorkom de kans op struikelen door snoeren goed weg te werken. Gebruik geen losliggend tapijt op uw vloer. Obstakels kunnen bijvoorbeeld ook zijn; kranten, handwerk of boodschappen. Leg deze dingen niet op de grond, maar berg ze op zodat u er niet over kan vallen. Bij noodsituaties is er weinig tijd, veel stress en vaak weinig zicht om goed op te letten waar u loopt. Daarom is het van belang om vluchtwegen, zoals gangen en trappen, obstakel vrij te maken. Zorg ook dat de drempels niet te hoog zijn. Een drempelhulp kan struikelen voorkomen.
- Trap: Veel valpartijen op de trap ontstaan doordat mensen de onderste trede van de trap missen. Er is dan nog 1 trede te gaan maar men denkt al beneden te zijn. Goede verlichting op de trap en duidelijk onderscheid tussen de trap en de vloer kan vallen voorkomen. U kunt bijvoorbeeld een fluorstrip of verlichting op de (onderste) treden aanbrengen. Daarnaast is een stevige trapleuning belangrijk en kunt u ongestoffeerde treden bekleden met een antisliplaag.
Regen, regen, regen… het is een vaststaand weerfenomeen waar wij in Nederland veel mee te maken hebben. Met dit weer komt buitenshuis vallen veel vaker voor. Om te zorgen dat dat niet gebeurt, zijn er antislip stickers voor traptreden. Ideaal voor de trappen en tegels buiten het huis.
5. Verbeteren visus
Er zijn aanwijzingen dat stoornissen in visuele functies samenhangen met een verhoogde valkans. U kunt hierbij denken aan verminderde:
- diepteperceptie
- gezichtsscherpte
- contrastgevoeligheid
Wanneer u problemen heeft met uw gezichtsvermogen bespreek dit dan tijdig met een opticien of oogarts.
6. Beweegprogramma
Een beweegprogramma kan specifiek afgestemd worden om balans, spierkracht en mobiliteit te verbeteren. Deze factoren zijn volgens literatuur het meest effectief bij valpreventie. Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat vrouwen met MS baat hebben bij Pilates oefeningen. Het aantal vallen en angst voor vallen verminderde en de reactietijd verbeterde.
U kunt met uw arts of therapeut overleggen welk programma in uw situatie het beste geschikt is.
Valbescherming
Mocht er ondanks de bovenstaande tips toch een val plaatsvinden. Dan kunnen beschermers een oplossing bieden. Er zijn bijvoorbeeld heupbeschermers die de klap door de val absorberen. Zodat letsel aan de heup te voorkomen is.
Helpt mensen bij het vinden van het juiste hulpmiddel en het correct gebruik hiervan.